Andi Makuru

Instinzi ya Putin yamaganwe n’uburengerazuba, Evariste n’abandi banyafurika benshi baramucyeza

Perezida Evariste Ndayishimiye w’u Burundi yashimye Perezida Vladimir Putin ku “intsinzi ishashagirana” ndetse amwita “umutegetsi ureba kure”. Ndayishimiye ni umwe mu bategetsi bakomeje gutangaza ubutumwa bw’ishimwe, mu gihe hari n’abanenga iyo ntsinzi.

Perezida Ndayishimiye yatangaje ubutumwa bushimagiza mugenzi we Putin                                                                                                                                                                                              Putin yatsinze amatora yo ku cyumweru ku bwiganze n’amajwi 87%, urebye nta gushidikanya kwari kuriho ko azatsindira manda ya gatanu.Perezida Putin ntavugwaho rumwe ku isi, cyane cyane nyuma yo gutangiza intambara kuri Ukraine mu 2022.

Ku byerekanwa n’amatora, imbere mu gihugu cye aracyari umutegetsi ukunzwe cyane, ariko mu batamushyigikiye iyo ni indi nkuru. Abarwanya ubutegetsi bwe bavuga ko ari umunyagitugu udatinya kwica mu kwikiza abatavugarumwe nawe.

Vuba aha bamushinje kwica Alexei Navalny wari ufunze, gusa we mu ijambo aherutse gutangaza yavuze ko ahubwo “niteguraga kumurekura mu iguranwa ry’imfungwa”, ko inkuru y’urupfu rwa Navalny nawe yamutunguye. Uretse mu Burusiya, no mu mahanga ntabonwa kimwe, intsinzi ye mu matora n’ibirimo kuyivugwaho birabyerekana.

Iburengerazuba baramagana intsinzi ye

Ibihugu nka Amerika, Ubwongereza, Ubumwe bw’Uburayi, na Ukraine birumvikana, biravuga ko amatora aheruka mu Burusiya nta demokarasi cyangwa ubwisanzure byari biyarimo.

Vedant Patel umuvugizi wa minisiteri y’ububanyi n’amahanga ya Amerika yabwiye abanyamakuru ati: “Ndumva navuga ntashidikanya, ko nta telephone izahamagara yo kumushimira ivuye muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika.”

Norway/Norvège ihana urubibi n’Uburusiya yavuze ko kuba amatora yarakozwe no mu bice bya Ukraine byafashwe n’Uburusiya ari “uguhonyora gukomeye amategeko mpuzamahanga”. Perezida Volodymyr Zelensky wa Ukraine we yavuze ko amatora yo mu Burusiya yari “ukwigana” amatora ya demokarasi.

Melanie Joly, minisitiri w’ububanyi n’amahanga wa Canada yavuze ko amatora yo mu Burusiya ataranzwe na demokarasi kandi yarimo inenge nyinshi.

Ndayishimiye, Goïta, Traoré cyangwa Umwami Salman bashimye intsinzi ya Putin

Mu burasirazuba no mu bihugu bimwe bya Africa abategetsi baho bo batangaje ibyishimo bagize ku ntsinzi ya Putin.

Perezida Evariste Ndayishimiye w’u Burundi yatangaje kuri X ko “intsinzi ishashagirana” ya Putin isobanuye uburyo abaturage b’icyo gihugu bashyigikiye “ubutegetsi bwe bureba kure”.

Traoré wa Burkina Faso nawe yahaye ubutumwa bw’ishimwe Putin

Kapiteni Ibrahim Traoré wa Burkina Faso nawe yashimye intsinzi ya Putin avuga kandi ko yiteze ko imibanire y’igihugu cye n’Uburusiya izarushaho kuba myiza.

Colonel Assimi Goïta wa Mali nawe yashimiye Putin ku ntsinzi ye, amwifuriza kugera ku ntego ze, amwizeza ubucuti bwa Mali.

Ibiro bya Perezida wa Niger byasohoye itangazo risinyweho na General Abdourahamane Tchiani nawe uherutse gufata ubutegetsi kuri ‘coup d’état’, avuga ko yishimira “intsinzi ishashagirana” ya Putin.

Gen Tchiani yaboneyeho gusaba Putin ubwe n’Uburusiya gufasha Niger “mu rugamba iriho rwo kwisubiza ubusugire bwayo”.

Ibindi bihugu nk’Ubuhinde, Iran, Syria na Korea ya Ruguru nabyo byashimiye kumugaragaro Putin ku ntsinzi ye.

Birashoboka ko hari ibindi bihugu byakoze nk’ibi mu buryo butashyizwe ahabona.

Gusa kugeza ubu umubare utari muto w’ibihugu bya Africa, usa n’uwifashe mu gushimira kumugaragaro intsinzi ya Putin.

BBC

Inkuru bijyanye

Back to top button